Berg-Norsholm

We hebben vandaag de Berg sluis met z'n 7 kamers achter ons gelaten.

We hadden met de 'Ilsebill' afgesproken om rond 10:00 door de sluis te gaan, maar om 08:00 kwam er al een leuke sluismeesteres bij de boot langs of wij klaar waren om over een kwartier de sluis in te varen, dat kun je natuurlijk niet weigeren. Op de 'Ilsebill' waren ze echter nog maar half waker, dat was dus even jagen, maar we zijn uiteindelijk, samen met het Engelse jacht 'Tallos' de sluizen ingevaren en kwamen een uurtje later op het Roxen meer aan richting Norsholm.

Op het Roxen meer hebben we nog een paar uur heerlijk kunnen zeilen en was het 'stuivertje wisselen met de 'Ilsebill', we hebben mooie foto's kunnen maken over en weer. 

Bij Norsholm aangekomen lagen de boten van de eerste schutting in Berg nog te wachten en moesten we achter in de rij aansluiten. Uiteindelijk zijn we na een uurtje of twee de sluis van Norsholm ingevaren. De grootste bottleneck hier is de spoorbrug vóór de sluis; dit is ongeveer de drukste treinverbinding van Zweden en de sluismeesters hebben hier geen controle over. Maar een paar keer per uur zit er dan genoeg tijd tussen de passerende treinen om de spoorbrug even kort te openen.

Uiteindelijk hadden we een prima ligplaats achter de sluis en waren de BBQ's al snel uitgepakt, na een gezellige avond gaan we morgen richting Söderköping wetende dat daarna onze wegen, na de laatste sluis bij Mem, zullen scheiden; de 'Ilsebill' gaat zuidwaarts richting Lübeckerbucht en wij noordwaarts richting Stockholm. We zijn vanaf Vanersborg met elkaar opgevaren gedurende bijna drie weken.

Ljungsbro-Berg

Gisteren hadden we, met bewolkt weer en soms een beetje miezerregen, één aquaduct en vier 2-kamersluizen tussen Ljungsbro en Berg. 

We liggen nu met de boeg naar het westen in de havenkom vlak voor Karl Johans slussar met 7 kamers, vanuit de kuip kunnen we het 20 meter lager liggende Roxen meer al zien. 

Er staat nu een beste bak wind met windstoten tot 40kn (bijna 9Bft) met verder prachtig weer; volop zon en lekker warm. We zagen dit windveld al aankomen, dus even een dagje pas op de plaats.

Bij de laatste dubbele sluis van gisteren zagen we nog de resten van het 2 dagen geleden afgebrande restaurant ‘Kanalkrogen’ direct naast de sluis. Dit gaf bij de sluismeesters al wat paniek want gedurende de brand en de bluswerkzaamheden waren de sluizen buiten gebruik. De sluizen zijn echter weer operationeel, maar het is een sneu gezicht zo vlak voor het hoogseizoen…

Het is hier natuurlijk een toeristische hotspot, maar dat geeft ook wel wat reuring. Los van de nodige toeristen komen er de nodige bijzondere boten langsvaren, naast (weer eens) de 'Diana' kwam vanmiddag het prachtige 12mR jacht 'Princess Svanevit' uit 1930 en net opnieuw ge-refit, aanleggen en dat zonder mast...?

Later kwam er echter een werkboot omhoog schutten met de (27m lange) mast, de giek en de zeilen aan dek. De 'Svanevit' gaat dus waarschijnlijk verder het kanaal op en dan moet de mast er wel af, want de maximale hoogte in het kanaal is 22m.

Morgen gaan we door de 7-kamer sluis (het linker rode cirkeltje), het Roxen meer over en dan met nog één (Söderköping) of twee stops en 11 sluizen richting Mem voor de laatste sluis (het rechter rode cirkeltje) die ons weer in zoutwater brengt en in de scherenkust rond Stockholm met duizend-en-een eilanden. 

Borensberg-Ljungsbro

Uiteindelijk heeft het ongeveer 5 uur geduurd voor we konden schutten door de 5-voudige sluis, er was maar één sluisbediende en die kan/mag gelijktijdig maar één kamer naar boven of beneden bedienen. Tegen vijf uur kwam er nog een ervaren sluismeester bij en die heeft ons met 4 boten nog even snel door de 5 sluizen heen gejaagd. Dat ging echt van dik hout zaagt men planken!

Na de sluis was het nog een dik uur over het Boren-meer naar Borensberg, daar hadden we een prima plekje voor de nacht. Samen met de bemanning van de 'Ilsebill' hebben we nog even gegeten op het terras van Restaurant Gästis met uitzicht de Motala ström, een oude rivier die parallel aan het Göta kanal tussen het Boren-meer en het Roxen-meer loopt. 

Vanmorgen zijn we om 10:00 weer verder oostwaarts gevaren door vandaag slechts één (handbediende) sluis met een verval van 20cm, een aquaduct en een stuk of zeven bruggen. 

Een relaxed tochtje dus van circa 9 Nm. Dit was denk ik een beetje het Göta kanal gedeelte waarvan Jopie Nieboer, een oud visserman én hele goede zeiler, ooit tegen me zei:

"Hoefst nait hen te goan, 't is net Damsterdaip"

We liggen nu mooi aan korte vingerpiertjes bij een camperplaats en een klein restaurantje. Na aankomst hebben we eerst mijn bouwjaar '62 gevierd met koffie een Zweedse Prinsessentaart samen met de bemanning van de 'Ilsebill'.

Bij de voorbereidingen voor deze vakantie had ik al gezien dat hier, vlakbij de haven, een tankstation zit die 'Neste MY' verkoopt; een HVO100 alternatief voor gewone diesel. De tank dus nog even opgetopt plus een reserve vat van 30 liter gehaald. We gaan er vanuit dat we na het Göta kanal weer meer kunnen zeilen en dat we nu voldoende brandstof aan boord hebben om tot Kiel te komen.

Morgen weer en klein stukje varen, met 4 2-kamer sluizen, naar Berg tot vlak voor de grootste uitdaging qua sluizen: de 'Karl Johans slussar' met 7 kamers waar we zo'n 20m naar beneden worden geschut.

Motala-Borensberg

Op dit moment liggen we in de wachtrij voor de 5-kamer Borenshult sluis. We moeten hier zo'n 18 meter naar beneden schutten, maar we zijn niet de enige. Er zijn ons net een aantal voorgegaan en nu moet we wachten op een aantal schepen die omhoog komen.

De laatste 3 dagen hebben we ons prima vermaakt in Motala, de eerste dag met harde wind hebben we een lange boswandeling gemaakt aan de zuidoever.

De tweede dag zijn we naar een oud radiostation gelopen hoog boven Motala, vergelijkbaar met het oude radio Kootwijk op de Veluwe. Het mooie van dit station hier is dat alle oude apparatuur nog aanwezig is en je daar (gratis) kunt rondneuzen, als oud- Luchtmacht Radio- Radarspecialist is dat natuurlijk altijd leuk.

Bij het schakelbord voor het koelsysteem ontstond even enige (voor ons als zeilers begrijpelijke) verwarring bij de vertaling van Zweeds naar Nederlands:

Gisteren hadden we de hele ochtend regen en hebben we, los van een wandeling langs de promenade, niet veel uitgespookt. In de loop van de middag kwamen zowel de 'Diana' als de 'Juno' tegenover ons liggen dat was, rond middernacht, met opklarend weer natuurlijk een mooi plaatje.

Vanmorgen zijn de 'Juno' en 'Diana' om respectievelijk 04:00 en 08:00 weer oostwaarts vertrokken, vóór de reguliere openingstijden van 09:00 tot 18:00. Wij zijn om 10:00 losgegaan, weer samen met de 'Ilsebill' uit Jemgum. Langs het kanaal heb je, na een autobrug en een spoorbrug, het graf van Baltzar von Platen, toch wel de geestelijk vader van het Gota kanal. Een mooie, mij zéér aansprekende, stelling van hem was:

"Je kunt want je wilt,

 als je zegt dat je niets kan dan wil je niet"

Na een half uurtje varen moeten we nu dus nog een paar uur wachten voordat we naar beneden geschut worden. Geen straf met heerlijk koel, zonnig zomerweer!

We gaan daarna het Borenmeer over naar Borensberg waar we een plekje gaan zoeken voor de nacht.

Karlsborg-Motala

Zoals zo vaak gold ook gisteren weer het mooie Engelse gezegde: 

"a sailor writes his plans in wet sand at low tide".

Zaterdagmorgen waren we eigenlijk van plan om naar Vadstena te varen/zeilen, maar na overleg met de schipper van de 'Ilsebill' waren we het er beiden wel over eens dat we beter een dagje konden blijven liggen. De windverwachting gaf westenwind aan van gemiddeld 4Bft maar met vlagen tot dik 26Kn (6-7Bft). Dat is allemaal wel te doen, maar Vadstena en Motala liggen aan de oostoever van het Vättern meer dus dik lagerwal, daarnaast zijn het voor ons onbekende havens. Daar komt nog bij dat ik wel graag Karlsborg fästning op het schiereiland Mosskär wilde bekijken en de schipper van de 'Ilsebill' nog een boek wilde verslinden, kortom we zijn een dagje gebleven.

De verwachting voor de komende dagen geeft voor zondag lichte tot matige wind en volop zonneschijn dus een prachtig kruisrak over het Vättern meer! De dagen daarna wordt het af en toe regenachtig met flink toenemende wind. Gezien de weersverwachting voor maandag en dinsdag gaan we voor een 'flyby' van Vadstena en willen in ieder geval proberen het beroemde slot op de foto te zetten en dan door naar Motela. We zitten dan weer op het Göta kanal en zijn daar wat minder windgevoelig. 

Dus na uitgebreid koffie en ontbijt hebben we de fietsen en hondekar in elkaar geschroefd en zijn we zaterdag rond de middag richting het Karlsborg fästing gereden.

Het museum bestond uit meerdere tentoonstellingen en we hebben daar ongeveer 2 uur rondgezworven. Buiten het museum kun je kris-kras over het immense kazerne terrein fietsen. Nadat we het kazerneterrein via de (nog steeds operationele) munitiefabriek van Nammo Sweden AB verlaten hebben, zijn we naar de bossen op de noordpunt gereden waar ooit in de 19e eeuw een militair ziekenhuis was. Aan de westkant staat nog een villa die ooit voor de toenmalige koning is gebouwd.

Het is nu een prachtig stukje natuur met bijzondere planten en bomen met op de oostoever de grootse en oudste vuurtoren van het Vättern meer.

Op de terugweg naar de boot kwamen nog langs een voormalig parachutisten opleidingscentrum waar nog een mooie oude Dakota DC3 stond; ook nog maar even kijken dus. Al met al een mooie interessante dag!

Zondagmorgen hebben we de brugopening van 10:00 gepakt en zijn we samen met de 'Ilsebill' het Vättern meer opgevaren. Het was een prachtige zeildag met zo'n 6-8kn wind uit oostelijke richting, dus contant hoog aan de wind zeilen op een prachtig glad meer op 88,5m boven zeeniveau!

De 'flyby' bij Vadstena is deels gelukt want we zij niet verder gegaan dan het begin van de vaargeul naar Vadstena omdat we dan de zeilen hadden moeten strijken, maar je kunt het beroemde kasteel rechts op onderstaande foto zien:

We hebben al met al een mooie oversteek van het Vättern meer gemaakt en we liggen nu, met de boeg naar het westen, stevig vast in Motala vlakbij de eerste sluis van de 38 die we nog door moeten om weer langzaam af te dalen naar zeeniveau aan de oostkust van Zweden vlak onder Stockholm. Maandag en dinsdag beloven regenachtige dagen te worden met veel wind, dus tijd om alle indrukken van de laatste maand te verwerken, wat te lezen en Motala te bekijken. 

Forsvik-Karlsborg

Donderdag hebben we door de de oude fabriekshalen van Forsvik Bruk gestruind en dat was zeer de moeite waard! Reeds in 1410 werd hier meel gemalen met behulp van waterkracht. Dit is in de eeuwen daarna uitgebreid met houtzagerijen, ijzergieterijen etc. De gieterij is tot 1977 operationeel gebleven, de houtzagerij zelfs tot 1999. Hieronder een paar foto's:

Het was gisteren vrijdag 20 juni. Overal in Zweden wordt op de vrijdag tussen 19 en 24 juni 'Midsommar' gevierd. We zijn daarom gisteren weer een stukje opgeschoven naar Karlsborg, een wat grotere stad, met ook een grotere jachthaven, om te kijken hoe daar Midsommar gevierd wordt.

Voordat we vertrokken kwam de 'Wilhelm Tham' weer eens langs en dat is in het sluisje bij Forsvik wel een spectaculair gezicht. 

De bijna 4Nm voeren we door een prachtig mooi meren landschap en aangemeerd in Karlsborg bleken we op 'plek 1' te liggen, recht tegenover een veldje waar de 'Midsommarstång' zou worden opgezet. Vlak voor de ceremonie begon kwam de 'Diana' door Karlsborg varen, ook weer een prachtig gezicht!

De hele, best wel ingetogen, ceremonie inclusief traditionele dansen en klederdracht was mooi om mee te maken. 

Vandaag steken we het langgerekte Vättern meer dwars over en gaan we richting Vadstena, op onderstaand kaartje van linksboven naar rechtsonder, kijken of we daar een plekje kunnen vinden in de buurt van het Vadstena slott. 

Lanthöjden-Forsvik

Vandaag maar besloten om niet in Tåtorp te stoppen, 1,5Nm van Lanthöjden vandaan, maar door te varen over het Viken-meer naar Forsvik met het prachtig industrieel erfgoed Forsvik Bruk, de oudste industrieele activiteiten hier dateren van 1410! Hierna kunnen we dan richting Karlsborg varen, een tochtje van een klein uur. Het is dan midzomernacht en we zijn benieuwd of en hoe dat gevierd gaat worden.

Gisteravond hebben we nog even heerlijk ge-BBQ'd op het puntje van van het schiereiland Lanthöjden en -we hadden hem op de AIS al aan zien komen- terwijl wij aan het BBQ'n waren kwam de 'Wilhelm Tham', één van de drie Göta canal cruise schepen, stapvoets langs varen. Aapjes kijken dus vanaf de wal en vanaf de 'Wilhelm Tham'.

In Tåtorp hadden we de laatste (handbediende) sluis van het Göta kanal waar we omhoog geschut zijn, alhoewel omhoog... het waren maar 20cm. Totaal zaten we dus op het Viken meer op 91,8m boven zeeniveau en gaan we nu weer geleidelijk weer naar beneden. Leuke van deze sluis is dat hij handbediend is, dus toen de sluismeester de ene deur dicht draaiende heb ik de deur aan onze kant maar gesloten. 

Niet veel later zaten we 20cm hoger en terwijl de sluismeester de brug na de sluis alvast opende hebben de schippers van de 'Islebill' en de 'Coriolis' de sluisdeuren naar het Viken meer opengedraaid.

Daarna was het redelijk recht-toe-recht-aan over het meer tot een paar uitdagingen aan het einde in de laatste mijlen naar Forsvik. Het vaarwater versmald daar op een aantal plaatsen tot een meter of 8 en met een dikke wind op de kont was dat wel opletten!

De eerste uitdaging is de Brosundet waar een aantal golfbrekers het bochtige vaarwater aardig versmallen.

Daarna volgt het Spetsnäskanalen, weer extreem smal met links en rechts bossen en haast geen uitzicht. Dit kanaal is in 1824 geopend en heeft de route door het Göta kanaal met 3 Nm verkort.

Boten met AIS zien we wel aankomen, maar de meerderheid van de boten hier heeft geen AIS dus is het maar een beetje gokken of er ook een tegenligger aan komt tjoeken, gelukkig is het nog voorseizoen en heerlijk rustig.

De laatste hindernis is het Billstromen kanaal, ook weer zéér smal en onoverzichtelijk.

Toen we dachten dat we alles gehad hadden kregen we het laatste stukje naar de sluis bij Forsvik, weer keren en draaien, smal en onoverzichtelijk. 

Even goed opletten met die stevige achterlijke wind, maar we zijn uiteindelijk zonder schade in de kleine sluis gekomen. Daar was het even omschakelen want hier gingen zo'n 3,5m naar beneden in plaats van omhoog. Zoals verwacht is dit een stuk relaxter omdat het water snel maar rustig wegloopt en je de boot met voor- en achter lijn met de hand in bedwang kunt houden. Prettig vooruitzicht voor de circa 30 sluizen richting zeeniveau!

Na aankomst bij de (nog lege) steiger achter de sluis was het even relaxen en hebben we nog een korte verkenningsronde gelopen over het oude industriecomplex. Daar kunnen we ons morgen zeker wel vermaken!